Walka ze stresem w pracy opiekuna

Fazy i objawy stresu

Psychologowie mówią o trzech fazach stresu. W pierwszej z nich organizm szykuje się do walki z czynnikiem, który wywołał stres w pracy. Tę fazę charakteryzuje tak zwany pozytywny stres, czyli eustres. Dzięki niemu zwiększa się wydolność organizmu. Druga faza jest zdominowana przez krytyczną reakcję naszego ciała. Dochodzi do niej wtedy, gdy walka ze stresorem zawodzi. Odczuwamy lęk, złość, frustrację. Ostatnia, trzecia faza to etap ucieczki przed czynnikiem stresogennym. Chcemy wręcz fizycznie uciec, znaleźć się gdzie indziej, byle jak najdalej od tego, co nas stresuje. Jeśli jest to niemożliwe, uciekamy w świat fantazji i wyobrażeń, gdyż tam czujemy się bezpiecznie.

Jak rozpoznać, czy jesteśmy zestresowani? Najprościej będzie obserwować siebie i swoje reakcje. Objawy stresu dzielimy na fizyczne i psychiczne. Te pierwsze łatwo dostrzec. Kiedy się stresujemy, zaczynamy się intensywniej pocić, mamy płytszy oddech, przyspieszone tętno, trudniej nam się skoncentrować. Niektórzy skarżą się na kłopotliwe symptomy stresu, jak biegunka, nudności czy wymioty, a także na ból głowy czy suchość w ustach. W stresującej chwili drżą nam kolana i czujemy, jakbyśmy mieli nogi z waty. Każdy organizm inaczej reaguje na stres – może dojść nawet do skrajnych sytuacji, jak trudności z oddychaniem czy omdlenie.

Psychiczne objawy stresu trochę trudniej zauważyć i rozpoznać. Oprócz wcześniej wspomnianego lęku, który jest nagłą i krótkotrwałą reakcją na stres, występują też symptomy długofalowe. Zestresowana opiekunka nie ma sił i energii do wykonywania obowiązków, a jej pewność siebie gwałtownie spada. Ma też problemy z nawiązywaniem i pielęgnowaniem relacji społecznych. Niekiedy pojawiają się problemy z kompulsywnym jedzeniem, wahania nastroju, a nawet objawy świadczące o depresji.

Jak oswoić stres w pracy?

Uczucie stresu jest wywołane przez pewne procesy zachodzące w organizmie. Te zaś aktywują się w odpowiedzi na pojawiające się zagrożenia, czyli tak zwane stresory. Opiekunki w Niemczech muszą być cały czas w gotowości, a dodatkowo radzić sobie chociażby z nieprzyjemnym zachowaniem seniora. Być może podopieczny odmawia współpracy lub niegrzecznie się do nas odnosi – takie chwile mogą być wyzwalaczem stresu. Znaczenie ma również to, jak bardzo opiekunka jest zmęczona lub to, jak wyglądają jej relacje z rodziną podopiecznego. Niezależnie jednak od przyczyny naszego samopoczucia warto… pogodzić się z nim. Tak, zgadza się – stres sam w sobie nie jest zły. Potrafi nas mobilizować do pracy, do zmian. Problem zaczyna się wtedy, gdy stres w pracy staje się permanentny i urasta do dużych rozmiarów. Jeżeli czujemy, że jesteśmy w stanie go oswoić, zróbmy to w następujący sposób:

• Zastanówmy się, kiedy zaczynamy czuć stres i spróbujmy świadomie „złapać” ten moment.
• Zauważmy symptomy stresu, nie lekceważmy ich.
• Spróbujmy odczytać, co stres próbuje nam powiedzieć. Być może to sygnał od organizmu, że jesteśmy przemęczeni albo obowiązki nas przerastają?
• Pomyślmy, co możemy teraz dla siebie zrobić. Chwila odpoczynku, rozmowa z bliską osobą, ustalenie osobistych granic – to tylko kilka pomysłów.
• Postarajmy się zaakceptować rzeczy, których nie jesteśmy w stanie zmienić. Znajdźmy też pozytywy sytuacji, w jakiej jesteśmy.

Praca opiekunki w Niemczech nieodłącznie wiąże się ze stresującymi sytuacjami. Dzisiaj podopieczny gorzej się poczuje, jutro odmówi współpracy, a pojutrze wyniknie jakaś sprzeczka czy nieporozumienie. W jednej chwili nasze ciało staje się spięte, pocimy się, serce bije dużo szybciej, a myśli w głowie pędzą. Zdarza się, że pozostajemy w tym stanie na dłużej – a to już jest niekorzystne dla naszego zdrowia. Kiedy więc już sytuacja zostanie opanowana, zastanówmy się, co nas zestresowało i jak można ograniczyć ten stresor w przyszłości. Być może nigdy wcześniej nie opiekowaliśmy się seniorem chorym na demencję i obawiamy się jego zachowania czy reakcji? W takim przypadku warto poczytać więcej o tej chorobie i dowiedzieć się, jak sobie radzić. Dzięki temu następnym razem poczujemy się pewniej.

Skuteczne sposoby na stres w pracy opiekunki

Każda, nawet początkująca opiekunka w Niemczech, powinna znać skuteczne techniki radzenia sobie ze stresem. W ten sposób jesteśmy w stanie uniknąć jego długofalowych skutków – a zaliczamy do nich nawet pracoholizm czy wypalenie zawodowe. Zwłaszcza to ostatnie jest w branży opiekuńczej bardzo powszechne. Dobrze jest więc tak zaplanować swoje wolne chwile, by móc się odstresować i zregenerować. Tylko jak to zrobić? Oto kilka propozycji, które warto zastosować podczas zlecenia.

• Zdrowy dystans i oddzielenie pracy od życia prywatnego – pamiętajmy, że nie jesteśmy dla podopiecznego rodziną. Starajmy się być blisko niego, ale nie angażować zbytnio emocjonalnie. Bądźmy empatyczni i serdeczni, ale nie starajmy się na siłę zacieśniać więzi z seniorem.
• Czas na odpoczynek – każda opiekunka powinna mieć w ciągu dnia chwilę dla siebie. Zwykle jest to wieczór, kiedy osoba starsza już śpi. Wykorzystajmy ten czas i zróbmy coś, co nas wyciszy i uspokoi. Może to być czytanie, słuchanie muzyki, a nawet pisanie pamiętnika.
• Trening fizyczny – już 30 minut nawet najprostszego ruchu dziennie poprawia nastrój i obniża stres. Warunek jest jeden: musi to być dobrowolnie podjęta aktywność (nie sprzątanie).
• Pomoc i grupa wsparcia – stres dopada nas zwłaszcza wtedy, gdy czujemy, że jesteśmy sami z problemami. Wiele opiekunek zapomina, że wcale nie musi tak być. Praca w opiece jest bardzo odpowiedzialna i wymagająca; z niektórymi sytuacjami trudno poradzić sobie samemu. Dlatego nie bójmy się prosić o pomoc pielęgniarkę czy rodzinę seniora. A może w najbliższej okolicy pracują inne polskie opiekunki? Warto spotkać się z koleżankami „po fachu” i porozmawiać o problemach czy emocjach. A jeśli czujemy taką potrzebę, warto umówić się na rozmowę ze specjalistą – psychologiem lub terapeutą.

Stres jest jednym z nieodłącznych elementów pracy opiekunki. Jeśli pojawia się od czasu do czasu i szybko mija, nie trzeba się zbytnio martwić. Wystarczy odczytywać sygnały płynące z ciała i adekwatnie na nie reagować. Gdy jednak stres w pracy towarzyszy nam przez cały czas, warto się nad tym problemem pochylić. Być może potrzebna będzie profesjonalna pomoc.