Darmowy transport do lokalu wyborczego, głosowanie przez pełnomocnika, a nawet korespondencyjnie – przepisy na to pozwalają, trzeba tylko zgłosić taką potrzebę. W sanatorium i szpitalu też można zagłosować. Warto o tym wiedzieć.

Wybory samorządowe już w tę niedzielę, 7 kwietnia. Wybieramy prezydentów miast, wójtów, burmistrzów i lokalnych radnych w całej Polsce. Lokale wyborcze będą czynne w godz. 7-21. Prawo do oddania głosu ma każdy pełnoletni obywatel. Jeśli potrzebuje pomocy w dotarciu do lokalu, samorząd powinien mu w tym pomóc. Osoby, które ukończyły 60 lat, mogą liczyć na szczególne udogodnienia – przypomina o tym Państwowa Komisja Wyborcza w swoich komunikatach.

Darmowy transport do lokalu wyborczego

Prawo do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego i z powrotem mają wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat. Przysługuje ono także osobom:

• z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy,
• z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• z orzeczeniem o zaliczeniu do I lub II grupy inwalidów.

Z prawa do transportu mogą też skorzystać osoby о stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.

Transport do lokalu i z powrotem zapewnia wójt (burmistrz, prezydent miasta), gminy. Wyborcy niepełnosprawnemu, którego stan zdrowia nie pozwala na samodzielną podróż, może towarzyszyć opiekun.

Zamiar skorzystania z prawa do transportu trzeba zgłosić w urzędzie – przepisy mówią, że najpóźniej w 13 dniu przed dniem wyborów, ale warto sprawdzić, jak reguluje to nasza gmina. Większość przyjmuje zgłoszenia do ostatniego dnia roboczego, jak np. Szczecin. Tu zapotrzebowanie można zgłaszać do 5 kwietnia.

– Osoba z niepełnosprawnością, dla której realizowany będzie transport musi mieć ze sobą ważne orzeczenie o niepełnosprawności, które trzeba będzie okazać kierowcy – przypomina Maciej Homis, rzecznik prasowy miasta ds. pomocy społecznej. – Transport będzie realizowany w dniu wyborów w kolejności przyjmowanych zgłoszeń.

Jak zgłosić? Najlepiej sprawdzić to w swojej gminie. Zwykle wystarczy telefon pod specjalny numer w urzędzie.

Prawo do głosowania korespondencyjnego

Korespondencyjnie głosować mogą wyborcy posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w tym także wyborcy posiadający orzeczenie o:

• całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• zaliczeniu do I lub II grupy inwalidów,
• a także osoby о stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny,
• wyborcy podlegający w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych;
• wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat.

Uwaga – zamiar głosowania korespondencyjnego trzeba zgłosić z wyprzedzeniem. Jeśli nie zrobiliśmy tego do tej pory, nie uda się już skorzystać z tego prawa w pierwszej turze, ale wciąż można o to zadbać przed drugą turą głosowania. Ważne, aby zrobić to najpóźniej 10 dni przed głosowaniem.

Wyborca podlegający w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych może zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów. Wyborca, który rozpocznie kwarantannę lub izolację po tym terminie, może zgłosić ten zamiar najpóźniej w 2 dniu przed dniem wyborów.

Prawo do głosowania przez pełnomocnika

Głosować przez pełnomocnika mogą wyborcy posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w tym wyborcy:

• posiadający orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji
• posiadający orzeczenie zaliczeniu do I lub II grupy inwalidów;
• о stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.
• wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat.

Pełnomocnikiem może być osoba posiadająca prawo wybierania. Nie może nim być: osoba wchodząca w skład komisji obwodowej właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania; mąż zaufania; obserwator społeczny; osoba kandydująca w wyborach.

Pełnomocnictwo można przyjąć tylko od jednej osoby lub od dwóch osób, jeżeli co najmniej jedną z nich jest wstępny (ojciec, matka, dziadek, babka, itd.), zstępny (syn, córka, wnuk, wnuczka, itd.), małżonek, brat, siostra lub osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika. Pełnomocnictwa udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub przed innym upoważnionym pracownikiem urzędu gminy. Formularze dostępne są w internecie – na stronie PKW oraz na stronach samorządowych. Można też zawnioskować o pełnomocnika ustnie.

Tu też obowiązują terminy – wniosek trzeba złożyć najpóźniej w 9 dniu przed dniem wyborów. Na pierwszą turę już za późno, ale głosowanie w drugiej turze za pomocą pełnomocnika jest jeszcze możliwe.

Udzielenie pełnomocnictwa nie oznacza, że nie można osobiście zagłosować – jest to możliwe, pod warunkiem, że wcześniej nie oddał głosu w naszym imieniu pełnomocnik. Głosowanie osobiste przez wyborcę powoduje wygaśnięcie pełnomocnictwa.

Korzystanie z pomocy innej osoby w trakcie głosowania w lokalu wyborczym

Wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, może pomagać w głosowaniu w lokalu wyborczym inna osoba, w tym także niepełnoletnia. Pomoc ta może mieć tylko techniczny charakter. Nie wolno sugerować wyborcy sposobu głosowania ani głosować w zastępstwie wyborcy. Dopuszczalne jest, aby na życzenie wyborcy niepełnosprawnego w pomieszczeniu za zasłoną przebywała osoba udzielająca pomocy. Osobą tą nie może być członek komisji, mąż zaufania, ani obserwator społeczny lub międzynarodowy.

Komisja jest zobowiązana, na prośbę wyborcy niepełnosprawnego, do przekazania ustnie treści obwieszczeń wyborczych w zakresie informacji o komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz zarejestrowanych kandydatach.

Głosowanie w szpitalu lub domu opieki

Wyborcy, którzy w dniu wyborów przebywają w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych usytuowanych na terenie województwa, na obszarze którego znajduje się gmina, w której ujęci są w stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców zostaną wpisani do spisów wyborców sporządzonych dla obwodów głosowania utworzonych w tych jednostkach i będą mogli głosować w tych obwodach.

W dniu wyborów obwodowe komisje wyborcze dopisują do spisu wyborców jedynie tych wyborców, którzy:

• zostali pominięci w spisie wyborców, jeżeli urząd gminy potwierdzi, że pominięcie w spisie jest wynikiem omyłki,
• zostali skreśleni ze spisu wyborców dla danego obwodu głosowania w związku z wpisaniem do spisu wyborców w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, jeżeli udokumentują, że opuścili tę placówkę przed dniem wyborów;
• chcą głosować w obwodzie utworzonym w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, a przybyli do tej jednostki przed dniem wyborów.