Sukces szwajcarskich seniorek – udowodniły, że ich prawa są lekceważone

Proces toczył się przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Seniorki oskarżyły swój kraj o to, że łamie prawa człowieka, bo nie robi tego, co trzeba, aby zatrzymać globalne ocieplenie. A to ma wpływ na ich zdrowie i życie. Trybunał przyznał im rację. To przełomowy wyrok.

O seniorkach ze szwajcarskiego stowarzyszenia KlimaSeniorinnen (Seniorki Klimatyczne) usłyszał cały świat, kiedy 9 kwietnia wygrały proces przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Oskarżyły rząd Szwajcarii, że nie wypełnia zobowiązań wynikających z paryskiego porozumienia klimatycznego. Sąd uznał naruszenie artykułu o prawie do życia oraz prawie do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Stowarzyszenie seniorek, które skargę składało, reprezentuje ponad 2,5 tys. kobiet w wieku powyżej 64 lat, wszystkie one uzyskały status ofiary.

Trybunał stwierdził, że Szwajcaria nie dopełniła swoich obowiązków wynikających z konwencji dotyczącej zmian klimatycznych. Rząd nie podjął na czas i w odpowiedni sposób działań, aby wdrożyć środki mające na celu łagodzenie skutków zmian klimatycznych. Szwajcaria nie osiągnęła też zakładanego celu w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych.

To pierwszy przypadek, kiedy międzynarodowy trybunał specjalizujący się w prawach człowieka bezpośrednio odniósł przepisy dotyczące praw człowieka do prawa ochrony klimatu. Tą decyzją Trybunał potwierdził – co podkreśla w komunikacie prasowym organizacja Greenpeeace – że coraz częstsze i intensywniejsze fale upałów, spowodowane zmianami klimatycznymi stanowią realne i poważne zagrożenie dla zdrowia i życia starszych osób oraz, że istnieje związek między tymi zjawiskami, a działaniami rządu na rzecz ochrony klimatu. Trybunał uznał, że Szwajcaria ma obowiązek chronić starsze kobiety przed negatywnymi skutkami globalnego ocieplenia.

Orzeczenie w sprawie szwajcarskich seniorek może mieć daleko idące konsekwencje, również dla Polski, która też od lat ignoruje zobowiązania klimatyczne – jest jedynym krajem Unii Europejskiej, który nie tylko nie ma prawa klimatycznego, ale też nie zobowiązał się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Przed polskimi sądami już toczą się sprawy podobne do tych, które szwajcarskie seniorki wytoczyły swojemu krajowi w międzynarodowym trybunale.