Rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej. To przełomowy krok w polityce społecznej państwa, wprowadzający systemowe, stabilne i przewidywalne wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami w całej Polsce – chwali się Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, którzy nad nowymi przepisami czuwali. Projekt, który tak chwalą nie obejmuje jednak osób powyżej 65 roku życia.

– Asystencja osobista to nie koszt, lecz inwestycja w niezależność, aktywność i godne życie osób z niepełnosprawnościami. To także wsparcie dla ich rodzin, które odzyskają czas na pracę, rozwój i odpoczynek – podkreślała, przedstawiając projekt nowych przepisów Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Ustawa, jak podkreśla ministerstwo, ma stworzyć system usług asystencji osobistej, który zapewni osobom z niepełnosprawnościami bezpłatne wsparcie w codziennym życiu, pracy, nauce i kontaktach społecznych – niezależnie od miejsca zamieszkania.

Co jest zapisane w projekcie ustawy?

Projekt przyjęty przez rząd przewiduje, że z usług asystenta będą mogły korzystać osoby w wieku od 18 do 65 lat, które uzyskały co najmniej 80 punktów w skali potrzeby wsparcia. Od 2030 r. wsparcie ma być rozszerzone na młodzież od 13 roku życia. Osób starszych niż 65-letnie przepisy nie obejmują, nawet w późniejszym etapie ich funkcjonowania.

W zależności od sytuacji asystent będzie towarzyszył osobie od 20 do 240 godzin miesięcznie. Wsparcie będzie przyznawane na okres od roku do maksymalnie trzech lat.

Asystent będzie mógł pomagać w czynnościach codziennych, jak: poruszanie się, zakupy, wyjście do pracy, szkoły lub lekarza, a po odpowiednim przeszkoleniu także w niektórych czynnościach medycznych.

Projekt przewiduje też konkretne stawki dla asystentów. Ich wynagrodzenie ma wynosić 49–55 zł brutto za godzinę pracy, w zależności od zakresu potrzeb osoby z niepełnosprawnością.

Ministerstwo szacuje, że z usług asystentów osobistych skorzysta ok. 100 tys. osób z niepełno sprawnościami.

„Ustawa nie tylko wspiera osoby z niepełnosprawnościami, lecz także otwiera nowe możliwości dla ich rodzin, wielu opiekunów będzie mogło wrócić do pracy, rozwoju zawodowego i aktywności społecznej” – zachwala ministerstwo. Przepisy nie są jednak skierowane do osób z chorobami otępiennymi – wyklucza ich przede wszystkim wiek. Osoby starsze na systemowe wsparcie w ramach tej ustawy nie będą mogły liczyć. Nowe możliwości dla rodzin, o jakich wspomina ministerstwo nie dotyczą więc bliskich osób z chorobą otępienną.

Rząd przewiduje, że przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2027 r. Od tego dnia będzie można składać wnioski o ustalenie prawa do asystencji osobistej. Świadczenie usług asystenckich ma się rozpocząć od kwietnia 2027 r. Przyjęty przez rząd projekt ustawy musi jeszcze przegłosować parlament.